อุปกรณ์-ชนิดและส่วนประกอบของเครื่องกลึง

งานกลึง คือ การตัดโลหะโดยให้ชิ้นงาน (work piece) หมุนรอบตัวเองโดยมีดกลึงเคลื่อนที่เข้าหาชิ้นงาน การกลึงมีสองลักษณะใหญ่คือ

• การกลึงปาดหน้า คือ การตัดโลหะโดยให้มีดตัดชิ้นงานไปตามแนวขวาง
• การกลึงปอก คือ การตัดโลหะโดยให้มีดตัดเคลื่อนที่ตัดชิ้นงานไปตามแนวขนานกับแนวแกนของชิ้นงาน

เครื่องกลึง  (Lathe) 

เป็นเครื่องจักรกลที่มีความสำคัญมาก  มีใช้กันอย่างตั้งแต่ยุคต้น ๆ เป็นเครื่องมือกลประเภทแปรรูปโลหะทรงกระบอกเป็นหลัก  สำหรับกลึง  เจาะ  คว้านรูได้มากมาย  เพื่อผลิตชิ้นส่วนเครื่องจักรเครื่องยนต์กลไกต่าง ๆ สำหรับงานผลิตและงานซ่อม  งานอุตสาหกรรมผลิตชิ้นส่วนต้องมีเครื่องกลึงเป็นหลัก  เครื่องกลึงจึงได้ชื่อว่า  ราชาเครื่องกล  (The  King  of  all  Machines)

เครื่องกลึง ทำงานโดยการจับยึดชิ้นงานให้แน่นและหมุน ขณะที่ชิ้นงานหมุน ชิ้นงานจะถูกตัดเฉือนด้วยมีดกลึง ซึ่งจะเคลื่อนไปตามความยาวของชิ้นงาน เรียกว่า การกลึงปอกหรือมีดกลึงเคลื่อนที่ตัดเฉือนชิ้นงานตามแนวขวาง เรียกว่า การกลึงปาดหน้า (Facing)งานกลึงเป็นกรรมวิธีแปรรูปงานขั้นพื้นฐาน ที่มีความสำคัญในกระบวนการผลิตชิ้นส่วนเครื่องจักรกล ช่างเทคนิคที่ปฏิบัติงานในสายกระบวนการผลิต จะต้องศึกษาส่วนประกอบและหน้าที่ของเครื่องกลึงตลอดจนมีดกลึงที่ใช้ปฏิบัติที่ใช้ปฏิบัติงานลักษณะต่าง ๆ เพื่อสามารถปฏิบัติงานตามแบบสั่งงานได้อย่างมีคุณภาพและบำรุงรักษาเครื่องกลึงได้ถูกต้องด้วย

• การกลึงหยาบ คือการกลึงงานลึก ๆ ป้อนหยาบ ๆ เท่าที่มีดกลึงกับเครื่องกลึงจะทำได้ เพื่อประหยัดเวลาในการทำงาน
• การกลึงละเอียด คือการกลึงงานโดยป้อนลึกน้อย ๆ ป้อนทางด้านข้างช้า ๆ ใช้ความเร็วสูงกว่า
  การกลึงหยาบ ใช้มีดกลึงสำหรับกลึงละเอียด ใช้การหล่อเย็นหรือหล่อลื่น จะช่วยให้ผิวงานเรียบขึ้น เพื่อกลึงงานให้เรียบร้อย ได้ขนาดตามที่กำหนดหลังจากที่กลึงหยาบแล้ว

.

ชนิดของเครื่องกลึง

.

1. เครื่องกลึงยันศูนย์  (Engine  Lathe)  

ส่วนประกอบและหน้าที่ของเครื่องกลยันศูนย์

1.1 ชุดหัวเครื่องกลึง  (Head  Stock) ชุดส่วนที่อยู่ซ้ายสุดของเครื่อง  ใช้ในการขับหัวจับ  หรือขับชิ้นงานให้หมุนด้วยความเร็วรอบต่าง ๆ มีส่วนประกอบที่สำคัญดังนี้

.

1.1.1 ชุดส่งกำลัง  (Transmission)  เครื่องกลึงจะส่งกำลังขับงานกลึงด้วยมอเตอร์ไฟฟ้า  (Motor)  โดยส่งกำลังผ่านสายพานลิ่ม (V-Belt)  และผ่านชุดเฟือง  (Gear)  mสามารถปรับความเร็วรอบได้ระดับต่าง ๆ เพื่อไปขับเพลาหัวจับงาน  (Spindle)  ให้หมุนสำหรับเครื่องกลึงรุ่นเก่าจะปรับความเร็วรอบของเพลาหัวจับงานโดยใช้ล้อสายพาน  (Pulley)  ที่มีหลายขั้น  ซึ่งแต่ละขั้นจะให้ความเร็วรอบแตกต่างกัน

.

1.1.2 ชุดเฟืองทด (Gears)  ใช้ทดความเร็วรอบในการกลึงมี  2  ชุด  คือ ชุดที่อยู่ภายในหัวเครื่องและชุดที่อยู่ภายนอกหัวเครื่องกลึง

.

1.1.3 แขนปรับความเร็วรอบ  (Spindle  Speed  Selector)  เป็นแขนที่อยู่ส่วนบนหรือส่วนหน้าของเครื่องใช้สำหรับโยกเฟืองที่อยู่ภายในหัวเครื่องให้ขบกันเพื่อให้ได้ความเร็วรอบต่างๆ ตามต้องการ

.

1.1.4 ชุดเพลาหัวเครื่องกลึง  (Spindle)  มีลักษณะรูปทรงกระบอกเจาะรูกลวงตลอดด้านหน้าจะเป็นรูเรียวแบบมอร์สเพื่อใช้ประกอบกับหัวศูนย์  เพลาหัวเครื่องกลึงใช้จับกับหัวจับเครื่องกลึง  มี  4  แบบ  คือเพลาหัวเครื่องกลึงแบบเกลียว  เพลาหัวเครื่องกลึงแบบเรียว  เพลาหัวเครื่องกลึงแบบลูกเบี้ยว  และเพลาหัวเครื่องกลึงแบบสกรูร้อย

.

1.2 ชุดแท่นเลื่อน  (Carriage)

ชุดแท่นเลื่อนเป็นส่วนประกอบที่ใช้ควบคุมและรองรับเครื่องมือตัดเพื่อให้เครื่องมือตัดของเครื่องกลึงเลื่อนไป-มาในทิศทางตามแนวยาวหรือตามขวางของสะพานแท่นเครื่อง ชุดแท่นเลื่อนมีส่วนประกอบสำคัญ 2  ส่วน  คือ ชุดแคร่คร่อม  (Saddle) และชุดกล่องเฟือง (Apron)

• แคร่คร่อม  (Saddle)  เป็นส่วนที่อยู่บนสะพานแท่นเครื่อง  (Bed)  เพื่อรองรับชุดป้อมมีด  และชุดกล่องเฟือง  แคร่คร่อมสามารถเลื่อนไป-มาในแนวนอน  ซึ่งใช้ในงานกลึงปอก
• แท่นเลื่อนขวาง  (Cross  Slide)  เป็นส่วนที่ยึดอยู่บนแคร่คร่อม  สามารถเลื่อนไป-มาด้วยสกรู  ใช้ในการกลึงปาดหน้า  หรือป้อนลึก
• แท่นเลื่อนบน  (Compound  Rest)  เป็นส่วนที่ยึดอยู่บนแท่นปรับองศา  สามารถเลื่อนไป-มา  ด้วยชุดสกรู  ใช้ในการกลึงเรียว  (Taper)  หรือกลึงมุมต่าง ๆ หรือใช้ทำหน้าที่เช่นเดียวกับแท่นเลื่อนขวาง
• ที่ปรับองศา  เป็นส่วนที่ยึดอยู่บนแท่นเลื่อนขวางและอยู่ใต้แท่นเลื่อนบนสามารถปรับเป็นองศาต่าง ๆ

.

1.3 ชุดกล่องเฟือง  (APRON) ประกอบด้วยเฟืองทด  ใช้ในกรณีกลึงอัตโนมัติ  ชุดกล่องเฟืองประกอบด้วยส่วนต่าง ๆ

1.3.1 มือหมุนแท่นเลื่อน  (Traversing  Hand  Wheel)  ใช้สำหรับหมุนชุดแท่นเลื่อนให้เคลื่อนที่ในแนวซ้าย – ขวา

1.3.2 แขนโยกป้อนกลึงอัตโนมัติ  (Fed  Selector)  ใช้สำหรับโยกป้อนกลึงอัตโนมัติ

1.3.3 แขนโยกกลึงเกลียว  (Lead screw  Engagement  Lever)  ใช้สำหรับโยกกลึงเกลียว

1.3.4 ปุ่มดึงสำหรับกลึงเกลียว  (Controls  Forward  or  Reverse)  ใช้สำหรับดึงเปลี่ยนชุดเฟืองกลึงเกลียว

1.3.5 ปุ่มดึงสำหรับกลึงปอกผิวอัตโนมัติ  (Feed  Lever)  ใช้สำหรับดึงเปลี่ยนทิศทางการเดินป้อนอัตโนมัติของแท่นเลื่อนขวางหน้าหลัง

.

1.4 ป้อมมีด  (Tool  Post)

เป็นส่วนที่อยู่บนสุดใช้จับยึดมีดกลึง  มีดคว้าน  สำหรับกลึงงานป้อมมีดมีหลายชนิด  เช่น  ชนิดมาตรฐาน  (Standard-type Lathe Tool Post)  ชนิดสะพาน  4  มีด (Four-way Turret  Tool Post)  และชนิดสะพานมีดทางเดียว  เป็นต้น

. 

1.5 ชุดท้ายแท่น  (Tail  Stock)

เป็นส่วนที่อยู่ด้านขวามือ  ท้ายสุดของเครื่องกลึง  ใช้สำหรับจับยันศูนย์  (Lathe  Center)  เพื่อใช้ประคองงานกลึงที่ยาว ๆ ไม่ให้สั้น หรือหัวจับส่วน  (Drill  Chuck)  เพื่อจับดอกสว่าน (Drill)  ดอกเจาะยันศูนย์  (Center Drill) เป็นต้น  นอกจากนี้ยันศูนย์ท้ายแท่น  ยังสามารถเยื้องศูนย์  เพื่อใช้ในการกลึงเรียวที่มีความวิธีหนึ่งยาวมาก ๆ ได้อีกยันศูนย์ท้ายแท่นสามารถเลื่อนไป-มา  และล็อกได้ทุกตำแหน่งบนสะพานแท่นเครื่อง

.

1.6 สะพานแท่นเครื่อง  (Bed) 

เป็นส่วนที่อยู่ล่างสุด  ใช้รองรับส่วนต่าง ๆ ของเครื่องกลึง  ทำจากเหล็กหล่อ  ส่วนบนสุดจะเป็นรายเลื่อน  (Bed  Way) ที่เป็นรูปตัววี  คว่ำและส่วนแบน  รางเลื่อนจะผ่านมาชุบผิวแข็งและขุดระดับมากแล้ว  จึงสึกหรอยาก  ส่วนล่างสุดของสะพานแท่นเครื่องจะเป็นฐานรองและส่วนที่เก็บระบบปั๊มน้ำหล่อเย็น

.

1.7 ระบบป้อน  (Feed  Mechanism) 

เป็นชุดที่มีความสัมพันธ์กับระบบส่งถึงการทำงานของเครื่องกลึง  ซึ่งสามารถปรับความเร็วของเพลาหัวเครื่องได้  สามารถปรับอัตราป้อนกลึงตามแนวยาวและแนวขวาง  ให้มีความหยาบหรือละเอียด  สามารถกลึงอัตโนมัติและยังสามารถกลึงเกลียวได้ทั้งระบบอังกฤษ  (หน่วยเป็นนิ้ว)  ละระบบเมตริก  (หน่วยเป็นมิลลิเมตร)  ระบบป้อนประกอบด้วยส่วนสำคัญต่าง ๆ คือ ชุดเฟืองป้อน  ชุดเฟืองขับ  เพลาป้อน  และเพลานำ  ดังภาพด้านล่าง  ซึ่งแต่ละส่วนนี้จะมีการทำงานที่สัมพันธ์กันตลอดเวลา

.

1.8 การกำหนดขนาดของเครื่องกลึง

ขนาดของเครื่องกลึงจะมีการกำหนดมาตรฐานจากความสามารถของเครื่องกลึงหลายส่วนแต่ที่นิยมบอกขนาดมาตรฐานจะบอกที่ขนาดความสูงของศูนย์เหนือแท่นเครื่อง  (Radius or One Half Swing) ขนาดที่นิยมใช้งานกัน  คือ 125  มม.  150  มม.  240  มม.  ขนาดมาตรฐานเครื่องกลึง  มีดังนี้

ตัวอย่าง  เครื่องกลึงขนาด  125  มม.

• ความสูงของศูนย์เหนือแท่น  (R)  ไม่น้อยกว่า  125  มม.  หรือมีขนาดความโตงานที่จับได้สูงสุด  (A)  150  มม.
• ระยะห่างระหว่างปลายยันศูนย์หัวเครื่องและท้ายเครื่อง (B)  ไม่น้อยกว่า  750  มม.
• ความยาวของแท่นเครื่อง (C)  เครื่องกลึงบางยี่ห้อไม่ได้ระบุขนาดมา
• รูแกนเพลาที่หัวเครื่องมีขนาดไม่น้อยกว่า  32  มม.
• ขนาดเรียวที่เพลาหัวเครื่องไม่เล็กกว่าเรียวมอร์ส  เบอร์  3

.

1.9 ระบบน้ำหล่อเย็น  (Cooling  Pump)

จะอยู่ที่ฐานรองของเครื่องกลึง  ซึ่งจะประกอบด้วยปั๊ม  (Pump)  ที่จุ่มอยู่ในถังของน้ำหล่อเย็น  และสายยางน้ำหล่อเย็นที่โผล่ขึ้นมา  และจับยึดอยู่บนชุดแท่นเลื่อน  ซึ่งจะพ่นน้ำหล่อเย็นตรงกับงานตลอดเวลา

…………….

ขอขอบคุณข้อมูลจาก : http://machinetoolsintroduction.blogspot.com/p/4.html

หลังจากที่ได้เรียนรู้ส่วนประกอบต่างๆ ของเครื่องกลึงกันไปแล้วนะคะ ในบทความถัดไป ปาโก้ เอ็นจิเนียริ่ง จะมานำเสนอเรื่องของ  เครื่องมือและอุปกรณ์ที่ใช้กับเครื่องกลึง กันค่ะ

อ่านบทความอื่นๆ เพิ่มเติมได้ที่

www.pakoengineering.com/blog

www.pakoengineering.com

www.pako.co.th

ช่องทางใหม่ล่าสุด

ให้คุณได้รับข่าวสารสินค้าใหม่และโปรโมชั่นพิเศษก่อนใคร

แอดมาเลย ที่ @pakoeng (อย่าลืมใส่ @ ข้างหน้าด้วยนะ)